Malitarisassat
Kingornutassiaqarfinni piffisamik sivisuumik nunamullu nungullaataanngitsumik atuisinnaaneq qulakkeerniarlugu malittarisassaqarpoq:
Iliveqarfiit illukullu: Qanganitsat eriagisassat pillugit Inatsisartut inatsisaanni iliveqarfiit illukullu illersugaapput, tamanna isumaqarpoq asorterneqaqqusaanngitsut. Ukiut tamaasa ilerrit ammarneqarsimasut takussaasarput tamannalu ataqqinninnginneruvoq aamma ilerrup iluaniittut nungujarternerannut sukkatsitsisarpoq. Qanganitsat eriagisassat tummaarinissaat, ammarnissaat assannissaallu inerteqqutaapput.
Tuperneq: Uninngavimmi sivisuallaanngitsumik tuperneq ikumatitsinerlu ajornanngilaq. Piffissat ilaanni sivisuumik siallerneq ajorpoq taamaattumik mianersorluni innermik atuisoqassaaq ilaannilu atuinngilluaanartariaqarsinnaasarpoq.
Cykkilit: isumassarsiatsialak - aqqusinikkooraanni
Itillip Igalikullu akornanni aqqusineq, nunaminertaq 2, ass. Arnaq Bjerge KUJATAA
Piniarneq aalisarnerlu: Sumiiffinni inatsisit naliginnaat atuuttut malikkaanni ajornanngilaq. Takornarissat aalisarnermut akuersissummik peqassapput.
Naasut: Kingornutassiaqarfinni naasortarneq naasoqassusermulluunniit innarliitaasinnaasumik iliuuseqarnissaq innersuussutigineqanngilaq.
Eqqakkat: Eqqagassanik sunilluunniit qimatsineq nunamullu assaassineq inerteqqutaavoq. Angalatillutit eqqakkanik naammattuiguit tigukkit taamaalillutit allanut maligassiuilluarlutit. Taamaaliorsimanerit allanut oqaluttuariuk.
Imaatigut angalaneq: Takornarianik angallassinermi pinngortitamik ilisimasalik taavalu pinngortitaq pillugu inatsisinik ilisimannittoq angalaqataanissaa innersuussutaavoq.
Nunakkut angalaneq: Aqqusineeqqat aqqutillu nalunaarsukkat aqqutiginissaat innersuussutaavoq. Tassunga peqqutaavoq angalanermi sillimanissaq taavalu nunamut nungullaaneq minnerpaaffianiitinniarlugu.
Inatsisit
Juli 2017-mi KUJATAA kingornutassiaqarfiit allattorsimaffiannut ilannguppoq.
Namminersorlutik Oqartussat ”Eqqissisimatitsisarneq aamma allatigut kulturikkut eriagisassanik kulturikkut kingornussatut illersuineq pillugu Inatsisartut Inatsisaat nr. 11, 19. maj 2010”-mi akuersissutigaat.
Una aamma atuutilerpoq: Kalaallit Nunaata Kujataani Qassiarsuup, Igalikup, Sissarluttup, Tasikuluullip aamma Qaqortukulooq-Upernaviarsuup eqqaanni nunaminertani killilinni kulturikkut oqaluttuarisaanermut ilaasumi allatigut kulturikkut eriagisassat pillugit Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 16, 5. juuli 2016-imeersoq
Kommune Kujalleq, Namminersorlutik Oqartussat, Danmarkimi kultureqarnermut Aqutsisoqarfik taavalu UNESCO World Heritage KUJATAA kingornutassiaqarfinngornissaanut pisuussutai akuersaarsimasaat atorneqarnissaannut illersornissaanullu aallaaveqartumik inatsisit nalunaarullu pilersippaat.
KUJATAA pilersinneranut siunertaavoq piffinni marlunni nunaateqarneq ingerlasimasoq, tassa qallunaatsiaat nalaanni piffimmilu nutaajunerusumi, asseqanngitsoq illersorniassallugu.
Kingornutassiaqarfiit allaffianiit suliniutigineqarput paasissutissiissutinik allagartalersuineq, tulattarfinnik pitsanngorsaaneq, aqqusineeraliorneq, illukunik illersuineq, tikeraanut malittarisassaliorneq allarpassuillu. Taamaaliornikkut nunaminertanut paasinninnerulernissaq anguniakkanut ilaavoq.
Inissaqartitsineq
Nunaminertani qangali pisartut ingerlatiinnarnissaanut killilersugaanngillat. Malittarisassat nalinginnaat malinneqartillugit qanoq iliornissaq ajornanngilaq. Nunami angalaneq, piniarneq, nunianneq, ikumatitsineq allallu pisarnertut ingerlanneqarsinnaapput.
Kingornutassiaqarfiit allaffiat
Kingornutassiaqarfinni suliassat Kommune Kujalliup pingaartitaannut ilaapput.
Namminersorlutik Oqartussat suleqatigalugit ulluinnarni aqutsineq ingerlanneqarpoq. Kingornuutassiaqarfiit KUJATAA-ta Nunarsuarmi Kingornussat Allattorsimaffianut ilanngunneqarneranut peqqutaasut pisuussutit illersorniarlugit aqutsisut pilersinneqarput. Kingornutassiaqarfiit allaffianni pisortaq nunaminertanullu nakkutilliisoq atorfeqarput.
Kingornutassiaqarfiit allaffiani suut suliarineqartarpat?
Suliassat suulluunniit kingornutassiaqarfiit nunaminertaannut attuummassutillit KUJATAA-ni suliarineqartarput soorlu:
Aqutsineq allaffissornerlu (aqutsinermut pilersaarusiorneq, nalunaarsuinerit, tusarniaanerillu)
Nunaminertat pillugit paasissutissiinerit (nittartagaq, allagartat, quppersakkat, isiginnaagassiaq il. il.)
Nunaminertani atortut (aqqusineeqqat, tulattarfiit allallu tikikkuminarsaanermut tunngasut)
Nunaminertanik atuisunut paasissutissiinerit attaveqarnerillu. Taakkununnga ilaapput nunaqavissut, takornariat, suliffeqarfiit, peqatigiiffiit, ilisimatuut allallu.
Tusagassiortunut pisortatigoortumillu tikittunut piffissaqarneq.
Kingornutassiaqarfiit allaffiata ulluinnarni ingerlanneqarneranut Kommune Kujalleq aningaasaliisuuvoq. Kingornutassiaqarfiit suliniutaasa amerlanersaat sapinngisamik aningaasaateqarfinniit aningaasalerniarneqartarput. Allaffik suliffeqarfinnut inunnik pigineqartunut niiverpalaartunulluunniit allanut attuummassuteqanngilaq.
Nakkutilliineq
Kingornutassiaqarfittut inissisimaannarnissamut Kalaallit Nunaat pisussaaffilerneqarpoq piffissakkaartumik kingornutassiaqarfinni nakkutilliisarnissaminut. Nakkutilliinermut pilersaarutip qulakkiissavaa kingornutassiaqarfiit allanngutsaalinissaat.
Kingornutassiaqarfiit KUJATAA siunissami nakkutigineqarneranut uku tunngaviussapput:
Pisuussutit kingornutassiaqarfinngorneranut toqqammaviusut pingaartinneqassapput
Sumiiffiit inunnit sunnerneqarnerpaasussat pingaartinneqasssapput.
Nakkutilliinermut atugassarititanut piviusorsiorpalaartuusaaq.
Attavissaq
KUJATAA World Heritage
Kommune Kujalleq
Boks 514
3920 Qaqortoq
Mails:
ranger@kujalleq.gl
Nunaminertani nakkutilliisoq
Arnaq Bjerge Petersen
hard@kujalleq.gl
Site Manager
Alibak Hard
Nunarsuarmiunut kingornutassiaqarfik – killiffik aamma akisussaaffik
Juli 2017-mi KUJATAA UNESCO`p Nunarsuarmi Kingornussat Allattorsimaffiannut ilannguppoq.
Nunarsuarmi Kingornussat Allattorsimaffiat 1972-mi pilersinneqarmalli piffiit 1000-niit amerlanerit ilanngunneqarput. Amerlanerit kulturikkut kingornussatut nalunaarsugaapput (taakku nassuiaruminakannerput ilisimasat pigineqareertarmata), 180-t pinngortitakkut kingornussatut nalunaarsugaapput (siullermeerlutik nassuiagassat tunngavilersorlugit), 27-t kulturikkut pinngortitakkullu kingornussatut nalunaarsugaapput. Tusaamasaanerpaanut ilaapput Ægyptenimi pyramide-t, Kina-mi qarmarsuaq aamma Grand Canyon.
Nunap ilaa kingornutassianngoraangat soqutigineqarnerulertarpoq tusaamaneqalerlunilu. Toqqakkap pisuussutaasa allanngutsaalinissaat piumasaqaataasunut ilaasarput. UNESCO`p kingornutassanut nakkutilliineranut piumasaqaatit ukiuni kingullerni annertusingaatsiarnikuuvoq. Nakkutilliinermut pilersaarutit, nalunaarsuinermut pilersaarutit aamma nungullarnissamut ulorianartorsiornermut naliliinerit suliarinissaat piumasaqataapput taavalu sumiiffinni allannguutit UNESCO-mut nalunaarutigineqartartussapput.
Kingornutassiaqarfik paarilluarneqanngitsutut UNESCO-miit nalilerneqaruni, kingornutassiaqarfiit naliliisui aaliangersinnaapput kingornutassiatut peerneqassasoq.
UNESCO`p Nunarsuami Kingornussat Allattorsimaffiat sunaava?
UNESCO FN-p ataanni kattuffiuvoq ilinniartitaanikkut, ilisimatusarnikkut kulturikkullu suliniuteqartoq. 1972-mi Nunarsuarmi Kingornussat Allattorsimaffiat pilersippaat. Pilersinneranut siunertarineqarpoq nunarsuarmi kulturikkut pinngortitakkullu kingornutassat illersornissaat taamaalilluni siunissami kinguaariit aamma nuannaarutiginiassammassuk.
Nunat 186-t nunarsuarmioqatigiit isumaqatigiissutaat atsiornikuuaat, ullumikkullu nunarsuarmi kingornussat allattorsimaffianni sumiiffiit 1000-t sinnerlugit allattorsimapput.
Nunarsuarmi iniut, inuiaqatigiit kulturillu assigiinngitsut pitsaanerusumik attaveqatigiinnissaat UNESCO-miit suliniutigineqarpoq. Nunat FN-imut ilaasortanngortut tamarmik UNESCO-mut aamma ilaasortanngortarput.
Nunarsuarmi kingornutassat illersornerisa saniatigut ukiut tamaasa UNESCO inuit atuarnissamut ilinniagaqarnissamullu periarfissaanik pitsanngorsaanermut aningaasarpassuarnik tapiissuteqartarpoq.
UNESCO-p allaffeqarfissua Paris-imi inissisimavoq